Tâm Trí ta làm nên thế giới.
Tâm Trí ta làm nên thế giới.
được tin bạn dính ung thư. cũng nghe rằng tinh thần bạn xuống rất thấp, gần như hoảng loạn. chẳng thể "an ủi" gì được trong lúc này. biết làm sao.
việc bạn dính ung thư khiến tôi nhớ lại bộ phim mỹ (phim series. tựa "tập làm người xấu") xem cách đây hơn một năm. nhân vật chính trong phim dính ung thư phổi (bạn tôi cũng vậy). điều làm tôi nhớ nhất về thái độ của nhân vật này với ung thư chỉ gói gọn trong một câu thoại.
gia đình và bạn bè tụ tập tổ chức ăn mừng. mọi người phát biểu cảm tưởng, những lời chúc tụng tuôn ra xối xả trong khi nhân vật chính mặt vẫn đần như ngỗng, lạnh như cứt. mọi người yêu cầu anh ta phát biểu. anh ta nói ngắn gọn: "khi được thông báo dính ung thư, tôi tự hỏi, tại sao lại là tôi. khi được thông báo kết quả điều trị, tôi lại tự hỏi, tại sao lại là tôi".
tại sao lại là tôi? tại sao tôi lại trúng vietlot hoặc tại sao tôi dính ung thư? tại sao lại là tôi? phương tây trả lời: định mệnh (destiny), còn phương đông trả lời: nghiệp (karma). định mệnh thì luôn trớ trêu còn nghiệp là phải trả những món nợ (trót vay). tại sao lại là tôi? đó là câu hỏi đặt ra khi chúng ta đối diện với số phận.
nhân vật trong phim hiểu sâu sắc điều này, và ông ta lựa chọn một thái độ (dẫn tới hành động) thiết thực và tích cực.
đời sống bình lặng diễn ra khiến ta quên đi định mênh, chỉ tới khi gặp biến cố ta mới thấy rõ bộ mặt và vai trò của định mệnh. không thể cưỡng lại định mệnh nhưng chúng ta có thể lựa chọn thái độ khi đối mặt với nó.
định mệnh giống như kẻ bắt nạt. kẻ bắt nạt sẽ làm tới khi ta run sợ, và nó phải buông tha khi ta mạnh mẽ.
ung thư là nan y. hiện tại không có phương pháp hay thuốc men nào chống lại được ung thư nên dính ung thư là nhìn trực diện vào định mệnh. lúc này, ung thư có đáng sợ hay không hoàn toàn phụ thuộc vào thái độ của ta.
ai đó nói rằng, đời cơ bản là buồn. thế nhưng đời tôi ngập tràn niềm vui bởi vì niềm vui của tôi là nỗi buồn. đây không phải trò chơi nghịch lí, mà nó hoàn toàn là sự thật. niềm vui là nỗi buồn bởi tôi biến nỗi buồn thành niềm vui. tin hay không thì tùy, tôi sẽ rất buồn chán khi cuộc sống không có nỗi buồn.
dính ung thư là tin buồn, dĩ nhiên, nhưng nếu ta coi đó là một trải nghiệm xứng đáng, tin buồn hóa tin vui.
kẻ mạnh là kẻ thống trị (nietzsche). ta mạnh mẽ tới độ ta thống trị định mệnh. ta mạnh mẽ tới độ định mệnh phải e dè, ta sinh động tới độ thần chết phải bẽn lẽn. sự mạnh mẽ này hoàn toàn thuộc về tâm trí.
cái chết không đối lập với sự sống mà nó chỉ đối lập với sự sinh ra. sinh ra và chết đi thuộc thẩm quyền của định mệnh, còn cuộc sống thuộc thẩm quyền của chúng ta. ta không thể lựa chọn được sinh ra hay phải chết đi nhưng chúng ta có thể lựa chọn sống như thế nào.
ai cũng sẽ phải đối diện với định mệnh của mình. định mệnh ấy muôn mặt, không nhất thiết là ung thư. bộ mặt ấy thế nào không nằm trong vùng kiểm soát của ta. cái ta có thể kiểm soát, là tâm trí, là thái độ của mình. hãy nhớ rằng, "sự thật khách quan" là tương đối còn tâm trí ta là tuyệt đối.
***
"ta là những gì ta nghĩ. suy nghĩ của ta làm nên thế giới của ta"
chúng ta là nô lệ của thói quen (thói quen không chỉ là hành vi, mà còn là suy nghĩ. ta gọi thói quen nghĩ là cách nghĩ). khi thói quen chưa bị phá vỡ, ta gọi nó là sự ổn định. tất cả chúng ta đều thích sự ổn định bởi bản năng bầy đàn, tâm thức nô lệ. tự do nghe rất hay ho nhưng thực tế, chúng ta sợ tự do, thậm chí thù ghét tự do. khi thói quen bị phá vỡ, ta gọi đó là biến cố. chẳng ai thích biến cố cả.
mọi câu chuyện (biến cố, thảm họa...v.v) đều có tính hai mặt nhưng thông thường chúng ta chỉ nhìn vào mặt tiêu cực mà quên đi sự tích cực. ta thường không nhìn ra - hoặc không có khả năng nhìn ra - mặt tích cực của biến cố. điều này chẳng mới mẻ gì, "tái ông thất mã" là một ngụ ngôn cổ xưa mô tả về điều này.
lợi ích đầu tiên của một biến cố là nó khiến cho tâm trí ta được "refresh", ta có cơ hội thoát khỏi lối suy nghĩ cũ mòn của mình mà trong điều kiện bình thường ta sẽ bám chặt vào nó.
cũng trong phim "tập làm người xấu", ung thư đã khiến cho nhân vật chính khám phá ra không biết bao nhiêu khả năng mới lạ của bản thân mà trong điều kiện bình thường, ông ta không thể biết mình có những tố chất đặc biệt ấy.
mỗi một biến cố là một cơ hội để ta nghĩ khác đi và khám phá bản thân mình.
gần đây có người bạn khuyên tôi rằng "lấy vợ đi cho ổn định". tôi ngạc nhiên trước lời khuyên này bởi vì tôi đang rất ổn định, hay nói cách khác là tôi đang cực ổn định theo cách mà người đời quan niệm là không ổn định hoặc nói gọn lại là tôi đang ổn định với sự bất ổn.
ba lần lấy vợ là ba lần tôi bị vợ đuổi đi. giờ sống một mình, ai có thể đuổi tôi? ba lần nhà cửa đề huề là ba lần bị đá ra khỏi nhà. giờ ngủ vỉa hè, ai có thể đá tôi đi? rõ ràng là tôi đang rất ổn định.
chẳng có sự ổn định nào nếu bạn không an tâm với sự bất ổn.
những người bà-la-môn sau khi xuất gia, họ không ở đâu quá ba ngày, thậm chí họ không ngồi dưới cùng một gốc cây quá ba lần, và không ai ổn định hơn họ.
tôi sẽ không bao giờ biết được rằng mình cũng biết vẽ nếu như hồi đầu năm tôi không phải nằm viện để khoan lỗ đuýt. không vì một tháng nằm liệt giường thì sẽ chẳng bao giờ tôi cầm đến cái cọ để nghịch mầu.
và khi nghịch mầu, tôi khám phá ra bao nhiêu điều mới lạ.
mỗi khi vẽ xong cái gì đó tôi thường gửi cho ông bạn già thợ tô màu bậc chín với mong muốn sự góp ý. ổng không bao giờ nói gì mà chỉ quăng ra cái mặt cười, hoặc lâu lâu thí cho cái ngón tay cái. gần đây, sau khi nhận mấy bức tranh tôi gửi, ổng mở lời: "vẽ đéo gì lắm thế, đi địt nhau đi". đây là một lời khuyên chuẩn xác. chẳng có việc gì đáng làm trên đời này hơn việc địt nhau. nhưng đó là sự chuẩn xác thông thường.
khi mới vẽ, tôi bị vài bạn họa sĩ tốt nghiệp đại học mỹ thuật chê ghê lắm. và điều đó khiến tôi buồn muốn chết. nhưng tôi không thể dừng việc vẽ lại được bởi vì mỗi khi vẽ, tôi có cảm giác như được làm tình. việc vẽ khiến tôi hiểu ra rằng địt nhau không nhất thiết phải có một cái lồn. ngoài ra, địt nhau theo cách thông thường cần phải đi mượn lồn, rất phức tạp và mất thời giờ, trong khi đó thì địt nhau với màu sắc, tôi chi việc với tay là có. có toan có cọ có mầu.
từng cái lồn bỏ ta đi như những dòng sông nhỏ, còn mầu thì không. khi không có lồn, tôi địt nhau rất ổn định.
đời sống sẽ vô cùng tẻ nhạt nếu thiếu đi các biến cố. cuộc sống sẽ lờ đờ thiếu sinh khí nếu ta không biết phá bỏ các thói quen. cũng như nỗi buồn làm nên niềm vui, chúng ta sẽ ổn định khi bình thản với sự bất ổn. chúng ta sẽ có tất cả khi không có gì. bởi vì "suy nghĩ của ta làm nên thế giới".
Nhận xét
Đăng nhận xét