TU và Hèn

 Tu & Hèn

có câu "học cho bớt ngu tu cho bớt hèn"

"học cho bớt ngu" thì đã đành, nhưng "tu cho bớt hèn" thì có vẻ như là không ổn!? phải chăng "bớt hèn" là sẵn sàng oánh nhau, là sẵn sàng bật lại bất kể ai, là ngông ngênh ngạo ngược coi tha nhân như cứt nát?

thật ra thì tất cả những biểu hiện vừa liệt kê bên trên không chứng tỏ không hèn mà chỉ chứng tỏ sự sân si.

bertrand russell cho rằng tất cả thói hư tật xấu của con người đều có nguyên nhân từ nỗi sợ (tiêu luận "những điều tôi tin"). mọi tham muốn đều có nguyên nhân sâu xa là nỗi sợ. háo danh vì sợ sự lãng quên, hám lợi vì sợ cơ nhỡ. hung hãn vì sợ bị lấn át, bon chen vì sợ thua thiệt. các chính quyền toàn trị bỏ tù người đối lập bởi vì họ sợ sự thật.

nhà sử học, tác giả thời danh yuval noah harari nhận xét rằng "kẻ độc ác nhất chính là những kẻ hèn yếu nhất". hoàn toàn chính xác nếu ta đảo "định lý" này thành "kẻ nhân ái nhất là kẻ mạnh mẽ nhất".

tu cho bớt hèn, tu để mạnh mẽ. tu ở đây không nhất thiết là ăn chay gõ mõ tụng kinh, tay lần mân côi mõm lầm bầm khấn phật. tu ở đây chỉ giản đơn là tu thân. tu thân là tự ý thức và tự hoàn thiện. tự ý thức thông qua sự biết (tri, trí), biết, rồi thực hành (tu). thực hành từ suy nghĩ tới hành động.

quá trình tự ý thức tự hoàn thiện được nietzsche diễn đạt bằng ẩn dụ ba biến thể "lạc đà - sư tử - trẻ thơ". lạc đà chất chứa sự học (niệm), sư tử hất tung tất cả rồi gầm lên tiếng tự do (buông niệm) và trẻ thơ hồn nhiên tự tại (vô ngã). ba biến thể ấy còn là ẩn dụ "tìm lại chính mình". ta sinh ra hồn nhiên nhưng ta đánh mất sự hồn nhiên bởi tạp niệm.

thế giới ta sống là thế giới khái niệm. tạo ra khái niệm mới là tạo ra giá trị mới nhưng vô niệm mới là giá trị tối hậu.

nhìn ngắm những gương mặt tội phạm hoặc gương mặt các quan chức ta thấy nó bất thành nhân dạng bởi đặc điểm lớn, đó là mưu mô và sự đớn hèn.

cũng không cứ tội phạm hay quan chức, mà nhìn chung, tất cả chúng ta đều hèn. vì ngu nên hèn!

chúng ta sinh ra không mang sứ mệnh sợ hãi. mục đích cuộc sống là gì ta không biết, nhưng ta phải biết: sống không phải không phải để đớn hèn.

---

"thần kông lúy". Oil on canvas. 70 x 110 cm.

lạy thánh mớ bái địt mẹ thằng mắc đừng khóa mõm tao nha mài